Grondwaterstanden
Grondwater en grondwatermetingen
Het grondwaterpeil is heel belangrijk voor het leven en de groei van bomen. De droge zomers van 2018, 2019 en 2020 hebben veel schade aangericht onder de bomen. Vooral naaldbomen, berken en beuken hebben zichtbaar veel te lijden gehad. Het is goed mogelijk dat de schade nog lang niet overal goed zichtbaar is.
In het verleden was de inzet van het waterschap vooral gericht op de snelle en efficiënte afvoer van ‘overtollig’ regenwater, zodat de boeren al snel weer met hun machines het land op konden. Door de droge zomers is men steeds meer gaan beseffen dat de nadruk veel meer moet liggen op het vasthouden van water.
Waar voor boeren het grondwaterpeil op ongeveer een meter onder het maaiveld optimaal is heeft men het in natuurgebieden het liefst op 70 centimeter of nog minder diep. Het is in ons klimaat normaal dat door veel neerslag het peil in de winter hoger is en in de zomer lager. Het verschil tussen winter en zomer is de laatste jaren erg groot. Om een voorbeeld te geven: bij het meetpunt aan de Idinkweg was het peil in oktober 2020 gezakt naar meer dan 250 centimeter onder het maaiveld, terwijl het na een periode met veel neerslag begin februari 2021 op ongeveer 50 centimeter is uitgekomen.
In De Gelderlander van 28 augustus 2020 is het volgende te lezen: “Door de extreem lage grondwaterstanden dreigt er een vochttekort te ontstaan in de bodem, wat funest kan zijn voor planten, bomen en gewassen. En als gevolg van te weinig neerslag is er ook vrijwel geen afvoer meer in sloten en beken in de regio, wat betekent dat het water niet stroomt of zelfs dat er helemaal geen water in staat.”
In De Gelderlander 28 januari 2021 begint een artikel met de kop: “Voor het eerst in negen maanden is er zoveel regen gevallen dat de grond in de Achterhoek weer voldoende water bevat. ,,De seinen staan gelukkig weer op groen, maar van ons mag het nog wel even blijven doorregenen”, zegt Jan Polman van het Waterschap Rijn en IJssel.”
De Gelderlander van 1 april 2021: Nu al tekort aan neerslag, terwijl april nóg droger wordt dan normaal.
Een te lage grondwaterstand zorgt bij bomen voor droogtestress. Lees meer onder aan deze pagina!
Programmaplan gezamenlijke aanpak droogte Achterhoek
Met het programmaplan ‘Doen, delen, doordénken en doorpakken’ moet de droogte in de Achterhoek worden aangepakt. Een samenwerkingsverband tussen provincie Gelderland, Waterschap Rijn en IJssel, tien gemeenten, Vitens(drinkwaterbedrijf), diverse natuurorganisaties, LTO(land en tuinbouw organisatie) Noord en 8RHK ambassadeurs. Betrokkenen willen doorpakken, ook via ambitieuze maatregelen.
Voor meer informatie over grondwaterstanden en metingen:
Provincie Gelderland Grondwatertools Grondwaterkaart Vitens Grondwatermonitoring DINO-loket Ondergrondgegevens BRO-loket
Meetdata-kaart Waterschap Weet van Water en ook interessant de Achterhoekmonitor.
Droogtestress
Bij droogte gaan planten op zoek met hun wortels naar water en proberen in diepere lagen hun wortelstelsel uit te breiden. Dit kan op bodems met bijvoorbeeld 30 cm humusrijke toplaag die overgaat in humusarm geel zand en een diepe grondwaterstand voor stres in de plant zorgen omdat de bewortelingsdiepte beperkt is tot het gele zand. Juist door de samenwerking tussen de mycorrhiza-schimmel en de plant wordt deze stres verlaagd. Het mycelium van de schimmel maakt het bereik voor de plantenwortel groter. Dit maakt de opname van voedingsstoffen en water ook groter. (Mycorrhiza is de best denkbare natuurlijke stressmanager voor de plant. Deze unieke schimmelsoort kan met zijn ultradunne schimmeldraden van 3 micron in de kleinste poriën groeien. Zelfs in grond die stofdroog aanvoelt op 25 cm diepte, zit nog altijd 20-30% vocht. Dat is niet beschikbaar voor de wortels, maar wel voor de mycorrhiza die het water met mineralen en organische componenten rechtstreeks in de plant brengt.) Tussen () komt uit een tekst van PHC. Natuurlijk zit overal een grens aan. Als de droogte lang aanhoud en de doorworteling van de plant beperkt is kan het op den duur voor de mycorrhiza ook niet gunstig zijn om actief deel te nemen in de symbiose met de plant. Andersom ook. De schimmel leeft en ontwikkeld zich door de symbiose met de plant. De plant levert daarvoor koolhydraatachtige stoffen die via fotosynthese zijn gevormd aan de schimmel. Soms werkt deze samenwerking niet goed en levert de plant geen voedingsstoffen. Droogtestress zou daar misschien invloed op kunnen hebben.